تحصیل در کانادا
تحصیل در کانادا
بر اساس جدیدترین ردهبندی دانشگاههای جهان که هر ساله توسط نشریه معتبر تایمز منتشر میشود، بیش از ۵ دانشگاه کانادایی را میتوان در بین ۱۰۰ دانشگاه برتر جهان دید که خود موید سیستم آموزشی به روز و منطبق بر بالاترین استانداردهای جهانی است. بنابراین بسیار منطقی بهنظر میرسد متقاضیان زیادی از سرتاسر جهان برای تحصیل در کانادا اقدام کنند و این روش را برای ادامه زندگی در این کشور انتخاب نمایند. دانشگاههای معروفی همچون تورنتو، مونترال، مکمستر، مکگیل و بریتیشکلمبیا تنها بخشی از دانشگاههای معتبر و بینالمللی کشور کانادا هستند که هر ساله در لیست بهترین دانشگاههای جهان قرار میگیرند. اما حتی در سایر شهرها و استانهای دیگر کانادا که نسبتا نزد ایرانیان شناخته شده نیستند نیز میتوان دانشگاهها و موسسات آموزشی تراز اولی را جستجو کرد که از لحاظ استاندارد، کیفیت آموزشی و اعتبار مدارک دانشگاهی فرسنگها با دانشگاهها و موسسات ایرانی فاصله دارند!
معرفی فرصت های تحصیل در کانادا بصورت دانشجویی
بر اساس آمار اخیر سازمان کالجها و موسسات آموزش عالی کانادا موسوم به CICAN در سال 2019، در حدود 134 کالج و دانشگاه در این کشور دایر است و در مجموع بیش از ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار دانشجوی بینالمللی در این موسسات مشغول به تحصیل هستند.
عموما برای تحصیل در هر یک از این موسسات علمی- آموزشی دو مرحله اصلی دریافت پذیرش تحصیلی و اخذ ویزای تحصیلی کانادا باید طی شود.
مراحلی که نیازمند دقت فراوان و آمادهسازی مدارک هویتی، تحصیلی و مالی مختلف بوده و از جزئیات فراوانی در تمامی مراحل پروسه دریافت پذیرش و ویزای تحصیلی کانادا برخوردار است.در این مطلب با شرایط اخذ پذیرش تحصیلی کانادا در مقاطع مختلف آشنا میشویم.
مقاطع تحصیلی در کانادا جهت ادامه تحصیل در دانشگاه
مقاطع تحصیلی در کانادا همچون بسیاری دیگر از کشورهای جهان به دو بخش اصلی مقاطع پیش از دانشگاه کانادا نظیر دبستان، راهنمایی و دبیرستان، پس از دوره متوسطه (post- secondary) و مقاطع دانشگاهی تقسیمبندی میشود.
در میان مقاطع پس از دانشگاه، مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا برای بسیاری از دانشجویان ایرانی شناختهشده است، اما مقطع پیش از دوره متوسطه و یا همان post-secondary کمی ناشناخته است که اغلب توسط موسسات آموزشی و کالجهای کانادا مدیریت میشود.
این مقطع به طور تقریبی معادل با مدرک کاردانی و فنی و حرفهای در ایران بوده، دارای دو ترم تحصیلی ودورههای تابستانی در سال است و آموزشگاهها و کالجهای این کشور مجاز به ارائه انواع دیپلم، درجه و یا گواهینامه معتبر به فارغالتحصیلان این مقطع هستند.
در ادامه این نوشتار قصد داریم تا به جزئیات بیشتری از مقاطع تحصیلی در دانشگاههای کانادا پرداخته و در مورد نحوه اخذ پذیرش تحصیلی در این مقاطع تحصیلی صحبت کنیم.
دوره کالج در کانادا:
یکی از مقبولترین مقاطع تحصیلی در کانادا دوره کالج است. دورههایی که عموما بر تقویت مهارتهای کاربردی با هدف تربیت نیروی متخصص برای بازار کار در این کشور متمرکز شدهاند و عموما متقاضیان داخلی و بینالمللی به شرکت در این دورهها تمایل زیادی نشان میدهند.
اگرچه اخذ پذیرش تحصیلی برای شرکت در دورههای کالج در کانادا چندان دشوار نیست، اما دریافت ویزای تحصیلی برای این دورهها نسبت به دورههای دانشگاهی (کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا) کمی دشوارتر است.
عموما کالجها و موسسات آموزشی مورد تایید آموزش و پرورش کشور کانادا شامل انواع مختلف زیر میشوند:
-کالجهای استانی کاردانی Community
-کالجهای فنی و حرفهای، هنرهای زیبا و کاربردی
موسسات فناوری و علوم:
-کالجهای عمومی و فنی و حرفهای کبک (collèges d’enseignement général et professionnel in Quebec)
-کالجهای خصوصی حرفه و شغل Career Colleges
-کالجهای junior
این نوع از موسسات آموزشی عالی کانادا دارای رشتههای تحصیلی بسیار گسترده بوده و مجاز هستند تا در قالب دورههای 2 تا 3 ساله اغلب مدارک معادل تا سطح کارشناسی، کاردانی (associate degree)، دورههای آموزشی مهارت کاری، آمادهسازی امتحانات مجوزهای حرفهای، دورههای زبان انگلیسی و یا فرانسه و یا دو سال اول دوره کارشناسی را ارائه دهند .
عموما در صورتی که زیر 18 سال باشید میتوانید بدون ارائه مدرک زبان انگلیسی به ادامه تحصیل در یکی از کالجهای معروف کانادا بپردازید، اما در صورتی که بالای 18سال باشید برای دریافت پذیرش کالج و ویزای کانادا مطمئنا به مدرک بینالمللی زبان نیاز پیدا خواهید کرد.
شما همچنین میتوانید با دریافت پذیرش کالج و ویزای تحصیلی کانادا تا حداکثر 20 ساعت در هفته به هنگام تحصیل کار کنید.
برای ارزیابی شرایط شرکت در این دورهها میتوانید فرم ارزیابی تحصیلی را به شکل رایگان تکمیل نموده و یا با کارشناسان مجموعه سایا مشاور پارس تماس بگیرید.
دوره کارشناسی یا لیسانس در کانادا
پس از پایان دوره دبیرستان (۱۲ سال تحصیل در دوره ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان) متقاضیان ادامه تحصیل در کانادا میتوانند دوره کالج را شروع کنند و یا برای شرکت در دوره لیسانس در یکی از دانشگاههای این کشور اقدام نمایند.
دورههای کارشناسی در دانشگاههای کانادا عموما سه یا چهار ساله است و در برخی مواقع متقاضیان مجبور به گذراندن دوره پیشدانشگاهی(در صورتیکه نیاز به گذراندن پیش نیاز درسی یا دورههای زبان وجود داشته باشد) هستند.
لازم به ذکر است که برای اخذ پذیرش تحصیلی مقطع لیسانس در کانادا داشتن مدرک دیپلم، مدرک زبان انگلیسی (یا در برخی استانها مدرک زبان فرانسوی)، ریز نمرات دورههای تحصیلی پیشین، اسکن پاسپورت، رزومه تحصیلی (CV) و پرداخت هزینه پذیرش یا همان Admission fee الزامی است.
عموما بر اساس استان و دانشگاه مورد نظر در کانادا، دروس رشتههای کارشناسی در این کشور در دو تا سه ترم تحصیلی در طول سال ارائه میشود؛ ترم اول تحصیلی از ماه سپتامبر (شهریور-مهر) تا دسامبر (آذر-دی)، ترم دوم از ماه ژانویه (دی-بهمن) تا آپریل(فروردین-اردیبهشت) و ترم سوم در کانادا در تمام طول تابستان برگزار میشود.
در کنار این موارد باید یه این موضوع اشاره کنیم که اخذ پذیرش از دانشگاههای معروف در شهرهای بزرگ کانادا سختتر بوده و علاوه بر شهریه بیشتر به نسبت دانشگاههای شهرهای کوچکتر کانادا، عموما مستلزم داشتن مواردی نظیر شرط معدل خوب (بالای نمره 15 ) نداشتن گپ یا همان وقفه تحصیلی بیش از 2 تا 3 سال و رزومه و سوابق تحصیلی موجه و مکفی است.
البته در کنار این موارد، متقاضیان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی در کانادا باید به ددلاین و یا همان ضربالعجل دانشگاههای این کشور توجه کرده و به نسبت زمان تعیینشده توسط دانشگاه موردنظر خود، برای پذیرش و ویزای تحصیلی کانادا اقدام کنند.
دوره کارشناسی ارشد یا مستر در کانادا
یکی دیگر از پرطرفدارترین مقاطع تحصیلی در کانادا، مقطع کارشناسی ارشد یا Master است. دوره فوق لیسانس در کانادا عموما ۱ تا ۲ سال بهطول خواهد انجامید و به دو دسته تحقیقاتی (Research-based) و واحدی (Course- based) تقسیمبندی میشود. البته در این میان برخی از رشتههای ترکیبی نیز در مقطع کارشناسی ارشد وجود دارد.
بسیاری از رشتههای Research-based این امکان را به متقاضیان ادامه تحصیل در کانادا میدهند که پس از پایان دوره مستر، به شکل مستقیم دوره دکترا را آغاز کنند.
یکی از نکات قابل توجه در رابطه با مقطع تحصیلی ارشد در کانادا این است که به طور معمول شهریه دانشگاهی آن به نسبت مقطع کارشناسی کمتر بوده و به هنگام دریافت پذیرش تحصیلی تا 5 سال گپ تحصیلی نیز از نگاه دپارتمان پذیرش دانشگاه مربوطه قابل قبول خواهد بود.
اما در عین حال در اکثر مواقع برحسب قوانین پذیرش دانشگاه مربوطه در کانادا نمره مدرک زبان انگلیسی نباید کمتر از 6 تا 6.5 باشد.
به طور کلی متقاضیان ادامه تحصیل در مقطع ارشد دانشگاههای کانادا ملزم به ارائه مدارک زیر برای دریافت پذیرش تحصیلی هستند:
-مدرک کارشناسی
-فرم درخواست تکمیلشده
-رزومه تحصیلی
-انگیزه نامه
-2 تا 3 توصیهنامه از اساتید دانشگاه
-حداقل معدل 14
-ریز نمرات و آخرین سوابق تحصیلی
-مدرک زبان معتبر آیلتس با حداقل نمره 6.5 و تافل 90
-مقالات علمی و تحقیقی، سابقه کاری مرتبط
-پرداخت هزینه پذیرش تحصیلی
-ارائه مدارک آزمونهای بینالمللی GMAT و یا GRE برحسب رشته و قوانین دانشگاه
البته بدین خاطر که دانشگاهها، کالجها و موسسات آموزشی کشور کانادا به صورت استانی مدیریت میشوند دارای بودجهبندی و شرایط و قوانین متفاوتی نسبت به یکدیگر هستند. برهمین اساس بخشی از بودجه دانشگاهها توسط استان مربوطه و بخشی از آن توسط دولت فدرال تامین میشود.
موسسات آموزشی و دانشگاههای استان کبک از بیشترین میزان بودجه تحصیلی برخوردار بوده و به همین خاطر به نسبت سایر استانها از شهریه دانشگاهی کمتری برخوردار هستند. این موضوع بیشتر برای دانشجویان بومی دارای اهمیت بوده و به غیر از تفاوت در قوانین چارچوب آموزشی در میزان شهریه دانشجویان بینالمللی آنچنان تاثیری ندارد.
دوره دکترا در کانادا
برای اخذ پذیرش تحصیلی کانادا در دوره دکترا، متقاضی باید علاوه بر گذراندن دوره کارشناسی ارشد با معدل مناسب، و داشتن نمره آیلتس بالای ۷ ، مقاله علمی، توصیهنامه و انگیزشنامه، سوابق کاری مرتبط، مدرک GRE و GMAT در برخی از رشتهها، پروپوزال یا پروژهای ارائه دهد که پس از تایید مجوز تحصیل در این مقطع صادر خواهد شد.
اغلب رشتههای تحصیلی مقطع دکترا حداقل به 3سال تحصیل تماموقت و تحقیق نیاز دارد، اما برخی از دانشجویان مقطع دکترا تا حداکثر 6 تا7 سال به تحصیل و پژوهش در این مقطع میپردازند.
رشتهها و دورههای دکترا در کانادا اغلب بر مهارتهای کلیدی نظیر روشهای تحقیقات عملی و اصول روششناسی و یا آموزشهای اضافه و مفید در محدودههایی نظیر تدریس، ارائه و یا انتشار تمرکز دارد. برخی از این رشتهها حتی موجب ترتیب اثر دادن به دوره کارآموزی و قرارگیری دانشجو در محیط کاری کاملا حرفهای میشود.
معمولا دانشجویان مقطع دکترا در کانادا پیش از آغاز تمرکز بر روی تحقیق و نوشتن پایاننامه دکترا، دورههای مذکور را در سال اول تحصیلی خود تکمیل کرده و به اتمام میرسانند.
هزینه بیشتر پروژههای دوره دکترا در کانادا توسط موسسات، سازمانهای بینالمللی، NGO ها یا خود دانشگاه تامین میشوند و با بورسیه تخصیص یافته به این دوره تحصیلی، دانشجو دکترا میتواند هزینههای مربوط به شهریه دانشگاه و زندگی را پوشش دهد.
البته با توجه به وجود انواع بورسیه و کمکهزینه تحصیلی و امکان دریافت حقوق در مقطع دکترای دانشگاههای کانادا، نباید زیاد برای پوشش هزینههای تحصیل در این مقطع نگران باشید.
هزینه تحصیل در کانادا
همانطور که پیشتر اشاره شد، هزینه تحصیل در کانادا، بسته به مقطع تحصیلی، رشتههای گوناگون و استانهای این کشور متفاوت خواهد بود.
بر اساس آخرین گزارش منتشرشده از وبسایت universitystudy.ca در خصوص هزینه تحصیل و زندگی در کانادا در سال 2019، هر دانشجویی غیر بومی (دانشجویان خارجی) در مقطع کارشناسی برای رشته های غیرمهندسی و پزشکی بطور میانگین سالانه 25870 دلار کانادا نیاز دارد. این عدد برای رشته های فنی-مهندسی و پزشکی تا ۲۸۶۲۵ دلار کانادا افزایش مییابد.
همین آمار میافزاید هزینه تحصیل در کانادا برای دانشجویان غیربومی در مقطع کارشناسی ارشد بطور متوسط سالانه ۱۶۲۵۲ دلار آمریکا است. البته هزینه تحصیل در رشته MBA در کانادا همچون سرتاسر جهان گرانتر خواهد بود.
این اعداد مربوط به هزینههای مربوط به شهریه دانشگاه و فوق برنامههای تحصیلی میشود و برای برآورد دقیق هزینه تحصیل در کانادا باید مابقی مخارج همچون مسکن، غذا، کتاب، رفت و آمد، تلفن و سایر هزینهها را نیز اضافه کرد. هزینه زندگی دانشجویی (فارغ از شهریه دانشگاه یا مدرسه) در کانادا برای مثال در دانشگاه مونترال سالانه حدود ۱۵۰۰۰ هزار دلار کانادا تخمین زده میشود که این عدد در بیشتر دانشگاههای این کشور ثابت است.
از این رو در صورتی که مایل به استفاده از خدمات خوابگاه دانشگاه نباشید، اجاره ماهانه یک آپارتمان دو اتاقه به طور میانگین چیزی در حدود 1025 دلار کانادا خواهد بود. در عین حال هزینه رفت و آمد شما به طور تقریبی و ماهانه بین 80 تا 150 دلار کانادا بوده و سایر هزینههای خورد و خوراک، سرگرمی و غیره بنابر سبک زندگی شما در کانادا کاملا متغیر است.
اما بد نیست برای درک بهتر هزینههای تحصیل در کانادا به جدول بهترین رشتههای تحصیلی برای اپلای در کانادا برای مقاطع کارشناسی و ارشد توجه کنید.
ارشد کارشناسی رشته تحصیلی:
14.144 دلار 22.950 دلار هنرهای تجسمی، نمایشی و فناوریهای ارتباطی
13.520 دلار 26.175 دلار علوم انسانی
14.304 دلار 24.808 دلار علوم اجتماعی و رفتاری
15.941 دلار 29.756 دلار حقوق، مشاغل حقوقی و مطالعاتی
22.442 دلار 26.395 دلار مدریریت عمومی و مدیریت تجاری
56.282 دلار در دسترس نیست مدیریت اجرایی
37.697 دلار در دسترس نیست MBA
14.664 دلار 29.067 دلار علوم و فناوری فیزیکی و زندگی
15.553 دلار 30.187 دلار ریاضیات، کامپیوتر و علوم اطلاعات
17.753 دلار 30.742 دلار مهندسی
24.178 دلار 24.654 دلار معماری
14.016 دلار 24.101 دلار کشاورزی و حفاظت از منابع طبیعی
21.635 دلار 55.802 دلار دندانپزشکی
در دسترس نیست 29.905 دلار پزشکی
13.713 دلار 20.354 دلار پرستاری
11.642 دلار 34.726 دلار داروسازی
9.088 دلار 60.458 دلار داروهای دامپزشکی
16.590 دلار 23.192 دلار سایر موضوعات بهداشتی، ورزش و تناسب اندام
13.948 دلار 20.453 دلار خدمات شخصی، محافظتی و حمل و نقل
فهرست ۲۰ دانشگاه برتر کانادا در سال 2021 برای ادامه تحصیل را به شرح زیر اعلام کرده است:
دانشگاه تورنتو
دانشگاه مک گیل
دانشگاه بریتیش کلمبیا
دانشگاه مونترال
دانشگاه آلبرتا
دانشگاه مک مستر
دانشگاه واترلو
دانشگاه وسترن
دانشگاه اوتاوا
دانشگاه کلگری
دانشگاه کوئینز
دانشگاه دال هوسی
دانشگاه سیمون فریزر
دانشگاه ویکتوریا
دانشگاه لاوال
دانشگاه ساسکچوان
دانشگاه یورک
دانشگاه کونکوردیا
دانشگاه کارلتون
دانشگاه مانیتوبا
نکته مهم در خصوص دانشگاههای کشور کانادا، پایین بودن شهریه تحصیلی آنها در مقایسه با کشورهایی همچون آمریکا و انگلیس است. یکی دیگر از مزایای ادامه تحصیل در کانادا، خدمات بیمه درمانی نسبتا کمهزینه و رایگان و قوانینی است که به فارغالتحصیلان این کشور این امکان را میدهد تا با کسب امتیازات لازم برای اقامت دائم این کشور اقدام کنند.
بر همین اساس دانشجویان بینالمللی میتوانند علاوه بر تحصیل در برترین دانشگاههای کانادا از مزایای کار دانشجویی در حین تحصیل برخوردار شده و حتی پس از فارغالتحصیلی با دریافت مجوز کار PGWP برای حداکثر 3سال به کار تماموقت در بازار کار فعال و پرمخاطب کانادا بپردازند و در نهایت با گذراندن دوره زمانی 3 تا 5 ساله تحصیل و کار در کانادا، اقامت دائم این کشور یا همان Permanent residency را دریافت کنند.
البته باید خاطرنشان کنیم که ویزای همراه دانشجویی یکی دیگر از مزایای مهم تحصیل در کانادا است که طی آن خانواده درجه یک و فرزندان زیر 18سال متقاضی تحصیل تماموقت در کالج و دانشگاههای این کشور امکان همراهی وی در کانادا را خواهند داشت.
با تحصیل در هر یک از دانشگاههای این کشور، میتوانید علاوه بر برخورداری از مزایای مختلف تحصیل، زندگی و کار در کشور کانادا، آینده درخشانی را برای خود و خانواده متصور شوید.
تحصیل رایگان در کانادا
ادامه تحصیل رایگان امتیازی ویژه برای بسیاری از متقاضیان اخذ پذیرش تحصیلی کانادا است. تحصیل رایگان یا به بیان دقیقتر، دریافت بورسیه تحصیلی نه تنها فرصتی استثنایی برای ادامه تحصیل محسوب میشود، بلکه میتواند بسیاری از نگرانیهای موجود در خصوص تامین هزینههای تحصیل در کانادا را اساسا مرتفع سازد.
بسیاری از دانشگاههای کانادا برنامههای متنوعی برای اعطا بورسیه تحصیلی در اختیار دانشجویان خارجی قرار میدهند که شناخت دقیق آنها و اقدام به موقع میتواند به سادگی موجب تحصیل رایگان در کانادا شود. بورسیههای تحصیلی کانادا را میتوان به سه دسته تقسیمبندی کرد:
Scholarships
Grants
Bursaries
اسکالرشیپ (Scholarship) که در مقطع دکترا به آن فلوشیپ (Fellowship) هم گفته میشود، بودجهای است که از طرف دولت، سازمانهای غیر دولتی (NGO) و یا مستقیما از طرف دانشگاه به دانشجویان با سطح بالای علمی (معدل بالا، دارای مقاله علمی و سطح بالای زبان انگلیسی) تخصیص مییابد و امتیازی ویژه برای تحصیل در کانادا خواهد بود.
اما Grants و Bursaries کمک هزینهای است که بدون در نظر گرفتن سطح علمی دانشجو با هدف کمک به وی در نظر گرفته میشود و بیشتر به دانشجویان محلی اختصاص مییابد.
هر سه نوع این برنامهها که برای تحصیل رایگان در کانادا هستند، نیاز به بازپرداخت ندارند و خود شامل انواع مختلفی میشوند.
اما از آنجایی که منابع قابل ارائه انواع بورسیه و کمکهزینههای تحصیلی کانادا برای دانشجویان بینالمللی محدود است، عموما نمیتوان پیش از دریافت پذیرش و ویزای تحصیلی کانادا به آن بسنده کرد.
به بیانی دیگر بهتر است تا برای دریافت پذیرش و ویزای تحصیلی این کشور اقدام کرده و پس از گذراندن یک تا دو ترم به تحقیق و جستجو برای انواع بورسیه تحصیلی کانادا،جوایز تحصیلی، کمکهای مالی و یا وام دانشجویی بپردازید.